ارزیابی سلامت محصولات کشاورزی شهری تهران

به گزارش روابط عمومی و اطلاع‌رسانی دانشگاه بیرجند، در سالهای اخیر توجه به کشاورزی شهری و کاشت گونه‌های گیاهی مثمر در شهرها روندی رو به رشد داشته است. در ایران نیز علیرغم توجه برخی شهرها به توسعه فضای سبز مثمر، دغدغه‌هایی در خصوص میزان سلامت محصولات خوراکی تولیدی در شهر وجود دارد. از این رو توسط تیمی متشکل از محققین دانشگاه بیرجند، دانشگاه تهران، و دانشگاه علوم پزشکی بیرجند؛ بررسی غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیوم در میوه‌های مختلف محله طَرَشت (جزو معروف‌ترین باغات و توتستان‌های تهران و مملو از درختان متنوع میوه و همجوار با شریان‌های ترافیکی) با رویکرد توسعه هدفمند طراحی کاشت منظر شهری مثمر و خوراکی به منظور ایجاد شواهد علمی و آزمایشگاهی میزان سلامت محصولات باغی تهران انجام گرفت. به طوری که از موقعیت‌های مکانی مختلف این محله، میوه‌های مختلف پاییزی شامل خرمالو، زیتون، سیب، نارنج، گردو، شاهتوت، انار، انگور و انجیر برداشت شد.
طی بررسی انجام شده در این تحقیق، میزان کادمیوم و سرب موجود در نمونه‌ها، طبق استاندارد اعلام شده توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران (بیشینه رواداری فلزات سنگین در خوراک انسان) از نظر محتوای سرب و کادمیوم کاملا سالم و قابل مصرف توسط انسان هستند. بر اساس داده‌های این پژوهش، مصرف میوه‌های شهری محله طرشت برای سلامتی انسان مضر نیست و درختان و درختچه‌های میوه را می‌توان برای باغبانی شهری در مناطق آلوده نسبت به سبزیجات مناسب‌تر دانست.
لذا مهم‌ترین راهبرد مدیریتی در این زمینه باید مبتنی بر روش‌های حفاظت و توسعه درختان مثمر محله طرشت برنامه‌ریزی گردد. در واقع، تفکر عدم سلامتی محصولات باغی شهر تهران در محله طرشت نقض گردیده و به جای آن باید به شیوه‌های علمی و ترویجی نگهداشت صحیح و توسعه پایدار باغبانی شهری در  این محله از شهر تهران توجه خاص نمود. در محله طرشت، گسترش فضای سبز شهری و گزینه‌های جایگزین نوین می‌باید بر اساس الگوهای کشاورزی شهری و باغبانی شهری تعریف گردد که نمونه‌های موفق آن در سطح جهانی، باغ‌های اجتماعی (community gardens)، پارک‌های خوراکی (edible parks)، پارک‌های کشاورزی شهری (Urban Agro-park) و باغ‌های تخصیصی (allotment gardens) هستند که طی مطالعه‌ای مشارکتی و با اخذ مشارکت ساکنان محله طرشت باید به الگوی توسعه پایدار باغبانی شهری مطابق با فرهنگ سکونت ایرانی و قوانین بالادستی حفاظت باغ‌ها و مسکن و شهرسازی دست یافت.
لازم به ذکر است آنالیزهای آزمایشگاهی این پروژه در محل آزمایشگاه مرکزی دانشگاه بیرجند انجام گرفت. همچنین گرنت این پروژه تحقیقاتی توسط مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران تامین گردید.

همکاران این پروژه عبارتند از:

• دکتر سیدمحمد رضا خلیل نژاد (عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند)
• دکتر محمدرضا طاهری (عضو هیات علمی دانشگاه تهران)
• دکتر نگین ناصح (عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند)
• مهندس احمد طاهری (محقق از دانشگاه تبریز)
• دکتر آلسیو روسو (عضو هیات علمی دانشگاه فنی کوئینزلند استرالیا)

لازم به ذکر است کتاب آنلاین و مقاله پژوهشی مستخرج از این طرح از طریق لینک های زیر قابل دریافت است:
لینک1
لینک2